Βεργιώτικες Ιστορίες – Χριστός γεννάται, δοξάσατε!

Το απόσπασμα που ακολουθεί είναι από την πρώτη ιστορία, της γνωστής λαογράφου της Βέροιας, της κα. Βούλας  Χατζίκου, στο βιβλίο-θησαυρό, πολιτιστικής κληρονομιάς  που μας άφησε, με τίτλο <<Βεργιώτικες ιστορίες και παραμύθια>>.  Είναι γραμμένα όλα στην τοπική γλωσσολαλιά, την οποία γνώριζε καλά! Αναφέρονται χριστουγεννιάτικα ήθη και έθιμα μιας εποχής που πέρασε. Περίπου δύο αιώνες πριν… Ήταν τότε που χτίστηκε και το Κόκκινο Σπίτι!

Την ευχαριστούμε από καρδιάς και θα την θυμόμαστε πάντα!

<< Χριστούγιννα προυτούγιννα ,τώρα Χριστός γιννιέτι.

Γιννιέτι κι βαφτίζιτι, στους ουρανούς επάνω.

…………………………………………………………

Κόοοοοολιντα μπάμπου…Μέεεεεελιντα μπάμπου.

Χριστός γιννιέεεεεετι μπάμπου…>>

Άνξιν η μανιά του νουντά τ’ς, ένας-ένας σιέβιναν μέσα. Τ΄ς φλούσιν η μανιά κι τ’ς δώρζιν. Τ’ς τρανιές τ’ς νύφις απού ένα πιντόλιρου… Τ΄ς μικρές απού ένα τισσάρ(ι). Τ’ς άντρις κι τ’ς δούλ(οι),απού ένα πιντόλιρου… Τ’ς μικρές απού ένα τισσιράρ(ι). Τ’ς άντρις κι τ’ς  δούλ(οι), απού μνιά λίρα. Τα πδόπουλα απού ένα δίγρουσου κι τα κουρτσούδγια κι τ’ς  δούλις απού ένα μαμουντιέ, για να του βάλουν στ’ν μπουρλιά…

Όσου να βγάλουν οι μικρές οι νύφις τα χρυσά τα φουστάνια τ’ς κι να βάλουν τ’ς στόφις, οι αλνοί σιέφκαν στουν τρανό του νουντά για να φκιάσουν τ’ αντέτια, για να πχιούν του ζμί κι να προυïφτούν. Η μανιά άλλαξιν κι αυτή. Έβαλιν του κισμιριένιου του πκάμψου τ’ς , του χρυσό του αντρί τ’ς, του σαρίκ(ι) μι τουν τιπέ όλου ψαρότσιφλου Κουσταντινάτου κι έκατσιν σταυρουπόδ(ι), απάν’ στου τικλίζ(ι), στουν καλό του νουντά κι καρτιρούσιν τ΄ς βίζιτις… Οι μικρότιρ(οι) πάïναν στ’ς τρανίτιρ(οι). Σ’ όλου του σόï η μανιά η μπάμπου ήταν τρανίτιρ(η). Πρώτους πήγιν η αφιέντ΄ς για του << σ’έτη  πουλλά>>. Κ’ ύστρα… κι αν διέν πήγαν…ζμπιθιροί…παραζμπιθιριοί…τα σόïα απ’ τ‘ς νύφις… τα σόïα απ’ τ‘ς γαμπροί… Τούχαν τιμή να πάν στ’ μανιά να τ’ φλήσουν του χιέρ(ι) κι να θαμάξουν του χρυσό του αντιρί που σώθκιν απ’ τα χρόνια τ’ς βασίλτσας τ’ς Βιργίνας… Έτσ(ι) τ’ άξιν η μανιά απ’ τ΄ν παραμανιά τ’ς , έτσ(ι) μάφκιν, έτσ(ι) δα τ’ αφήκουμι κι μείς…

Οι δούλις στου μαγειργειό ιτοίμαζαν τ’ς δίσκ(οι). Οι μικρές οι νύφις κιρνούσαν τ’ς γναίκις στουν καλό του νουντά κ’ οι τρανιές τ΄ς άντρις στου τζιαμακιάν(ι)…

Η πρώτους η δίσκους είχιν λουκούμ(ι) τ’ς Σύρας, ρακί μιλτσάτ(η) κι καïβέν. Η δεύτιρους η δίσκους, μι τ’ ασημένια τα χλιάργια απάν’ στα πουτήργια μι του νιρό, είχιν τουν πιλτέ. Η τρίτους η δίσκους είχιν τουν μπακλαβά…

‘Ετσι γλυκά, με τα βεργιώτικα κεράσματα μιας εποχής που πέρασε, αλλά αποτελεί κομμάτι από την  ιστορία της Βέροιας, σας ευχόμαστε ολόψυχα ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ!!!

Υ.Γ. Η μανιά η μπάμπου ήταν προπρομάμμη της μητέρας της κας Βούλας Χατζίκου, της Μελπομένης το γένος Κωστάκη Κόρτη ή Χατζηνικολάκη. Η μανιά η μπάμπου, πολύ μεγάλη αρχόντισσα, ήταν μοναχοπαίδι του Κεχάγιογλου. Απόκτησε πολύ μεγάλη οικογένεια και μέχρι τα εκατόν δεκαπέντε χρόνια της ζωής της δεν έπαψε να δημιουργεί και να αποτελεί έναν από τους ισχυρότερους οικονομικούς παράγοντες του τόπου της Βέροιας…

Όλη την ιστορία, μαζί και άλλες, μπορείτε να την διαβάσετε στο βιβλίο <<Βεροιώτικες ιστορίες και παραμύθια>> της Βούλας Χατζίκου από τις εκδόσεις Φερενίκη.